Geschreven door H. Gerritsen

Gepubliceerd: 01 februari 2018

Een vluchteling uit Sodom

Toen kwam er iemand die ontkomen was en vertelde het aan Abram…
Genesis 14: 13a

Kleine oorzaken hebben soms grote gevolgen. Dat geldt in negatieve zin. Niet zelden bedoelt iemand die deze woorden gebruikt dit als een waarschuwing, in de zin van dat je goed moet opletten, ook op de details, want voor je weet loopt het uit de hand. Maar ook in positieve zin kunnen kleine oorzaken grote gevolgen hebben.
Soms zijn er kleine dingen die het lot van een mens, van een stad, zelfs van een volk of land bepalen. Dat zien we eigenlijk ook in de geschiedenis van Abram en Lot. 

Abram en Lot zijn uit elkaar gegaan. Abram heeft Lot laten kiezen en Lot koos de vlakte van Sodom, het beste land naar zijn inzicht. Maar Lot koos verkeerd en heeft dat geweten ook. Het bleef niet bij wonen in de vlakte van Sodom, hij kwam in Sodom zelf terecht. Als koning Kedor-Laomer de stad Sodom aanvalt en inneemt dan ondervindt Lot daar ook de gevolgen van. 

Waarom valt Kedor-Laomer de stad Sodom aan? De politieke situatie is complex, zoals de situatie in het Midden-Oosten tot op de dag van vandaag complex is. Je moet een insider zijn om het een beetje te begrijpen. 

Kedor-Laomer is de belangrijkste figuur in de politieke wereld van die tijd. Twaalf jaar had hij het regime gevoerd en waren de volken van Kanaän hem onderworpen geweest. Maar in het dertiende jaar breekt een opstand uit waaraan ook de koningen van Sodom en Gomorra meedoen.

Kedor-Laomer voert een strafexpeditie uit, eerst in het noorden, met succes. De bewoners van de streek, onder andere Sodom en Gomorra, wachtten de aanval niet af. Ze trekken met hun leger alvast naar het dal van Siddim, waar ze de situatie kennen en meester hopen te zijn. Maar… ze verliezen de slag. 

Na de overwinning op het leger van Sodom en Gomorra volgt een plundering door Kedor-Laomer van deze steden. Alle bezittingen worden meegenomen, de bevolking wordt gevangengenomen en tot slaven gemaakt. Ook Lot, de neef van Abram. Hij ging wonen in Sodom, nu deelt hij ook in de rampspoed van de inwoners. 

Maar nu is er iemand uit Sodom die weet te ontkomen. We weten verder eigenlijk niets van deze man. Hij krijgt niet eens een naam.
Het kan haast niet anders dan dat deze man geweten heeft van de familierelatie tussen Lot en Abram. Waarom zou hij anders na zijn ontkomen uit Sodom naar Abram gevlucht zijn?
Was hij misschien een knecht van Lot? Dan heeft hij misschien nog wel meegemaakt hoe hij en zijn collega’s conflicten kregen met de knechten van Abram. Dan weet hij ook hoe die conflicten zijn opgelost. Hoe Abram aan Lot de eerste keuze gaf. Dat kan hem met diep respect voor Abram vervuld hebben.
Blijkbaar vond deze man het belangrijk dat Abram het slechte nieuws over Lot en de verwoesting van Sodom zou horen. Abram moet het weten! Alleen dat? Of hoopte hij dat Abram nog iets zou kunnen doen? Misschien Lot zou kunnen vrijkopen? 

Hoe dan ook, God heeft ervoor gezorgd dat deze naamloze man aan de plundering van Sodom ontkwam en naar Abrams tent gevlucht is.
Hij vertelt Abram wat er gebeurd is: de plundering van Sodom en de gevangenneming van Lot om hem tot slaaf te maken. We lezen niet dat Abram nog vragen stelt of deze anonieme vluchteling bedankt.
Aan deze naamloze man wordt verder door de schrijver van Genesis geen aandacht besteed. Hij is een klein radertje in Gods grote plan. Als hij niet gekomen was en dit verteld had, dan was het met Lot heel anders afgelopen. Dan had Abram geen strijd geleverd tegen Kedor-Laomer. Dan was Lot niet bevrijd. Dan had Abram ook niet de tienden gegeven aan Melchizedek, dan had Melchizedek hem niet gezegend.
We mogen zeggen: de Heere heeft deze man naar Abram gestuurd. Abram heeft dat wel begrepen en er Gods leiding in gezien. 

Abram laat er dan ook geen gras over groeien, hij gaat meteen aan de slag om zijn mannen te bewapenen. Ook doet hij een beroep op zijn bondgenoten om Lot te gaan bevrijden. Uit alles blijkt hier dat Abram een man van gezag en invloed geweest is. Hij kan 318 mannen op de been brengen, daaruit blijkt dat hij een groot herdersvorst was.
Niet omdat hij zo graag oorlog wilde voeren. Dat zal - Abram kennende - niet tot zijn favoriete bezigheden hebben behoord. Nee, hij wil Lot redden van de ondergang!

En door Gods genade behaalt Abram een glansrijke overwinning op de vijand. Hij bevrijdt niet alleen Lot met zijn bezittingen maar ook het volk van Sodom met hun bezittingen. Wat een roepstem moet dit voor Sodom geweest zijn om zich te bekeren tot de God van Abram.
Zo groot is Abram en zo rijk is de zorg van Abrams God voor Abrams familie. Want uit Abram moet de Christus geboren worden. Maar zo groot is ook Gods zorg voor Lot. Ook voor hem zorgt de Heere. Straks zal één van de nakomelingen van Lot, namelijk Ruth de Moabitische, één van de moeders van Christus blijken te zijn.
Wel is het opmerkelijk dat Lot na deze ervaring toch weer in Sodom gaat wonen. Heeft hij misschien gehoopt dat er nu verandering zou komen in het goddeloze gedrag van de bewoners van Sodom en Gomorra?
Daarin heeft hij zich wel vergist, straks zal God hem voor de tweede keer moeten redden door hem vlak voor het oordeel over Sodom weg te halen.
Dan gebruikt God engelen. Maar voor de redding van Kedor-Laomer gebruikte de Heere mensen, een naamloze man en Abram. Beide door God Zelf gestuurd.
En dan doet de Heere geen half werk. Als Hij die vluchteling beschikt om naar Abram te gaan, dan beschikt Hij ook dat Abrams leger de overwinning krijgt en Lot gered wordt. 

Heeft Lot begrepen wat hij aan de Heere en aan oom Abram te danken heeft? Het is beschamend voor hem dat juist Abram, die volgens Lot het slechtste deel had gekregen, zijn verlosser en bevrijder is geweest. Heeft hij verstaan dat Abrams geloof hem kracht had gegeven? 

Deze naamloze vluchteling was maar een klein onderdeeltje van de heilsgeschiedenis. Maar alles moet de Heere dienen. Misschien bent u of jij voor uw gevoel maar onbelangrijk in Gods Koninkrijk. Hou er wel rekening mee dat God u kan gebruiken. Geen radertje kan gemist worden. Het geloof overwint en doet delen in de overwinning. 

Gespreksvragen

• Wat is de waarde van allerlei kleine berichten die we in de Bijbel tegenkomen?
• Zou Lot van deze redding wat hebben geleerd?
• Hoe kunnen we Gods leiding in de kleine dingen van het leven opmerken? Hebt u dat weleens meegemaakt?

 J.A.J. Pater