Gepubliceerd: 01 mei 2015

Angst en onzekerheid beheersen veel mensen. De wereld om ons heen wordt er ook niet veiliger op. Zorg tekent heel veel situaties. Vluchtelingenstromen worden meer en groter. Vervolging neemt toe. Christenen en in het bijzonder Joden zijn steeds vaker het doelwit van haat en geweld. Leiders vergaderen meer dan ooit, maar niemand lijkt processen van oorlog, geweld en haatzaaien te kunnen beïnvloeden. Hebben christenen een antwoord? Hoe reageert de kerk? Mensen worden gekwetst. Ik ben kwetsbaar. Is er iemand die heelt?

‘Maar Ik zeg u’. De Bijbelse boodschap staat in de tijd van profeten en apostelen vaak haaks op de realiteit van tijdgenoten. Als Jezus het woord neemt, zegt Hij verrassend andere dingen dan mensen hopen en verwachten. ‘Maar Ik zeg u’. Het profetisch getuigenis en het apostolisch vermaan willen ontdekkend, veranderend en heilbrengend zijn. Maar wie heeft de prediking geloofd? In de dagen van Jezus is het niet anders. Velen wandelen niet meer met Hem. Zijn koninkrijk is niet van hier.

Jezus koninkrijk blijkt anders te zijn dan alle aardse koninkrijken. Waarin zit het verschil? Om dat te zien en te bevatten is geloof nodig. Alleen op die wijze kunnen mensen de dingen van Zijn koninkrijk verstaan. Jezus roept Zijn hoorders op ‘te worden als een kind’. Jezus stelt de eis om achter Hem te komen en Hem na te volgen. Zij dienen ‘zichzelf te verliezen’. Johannes zet de toon. Hij ziet Jezus aankomen, kondigt Zijn koninkrijk aan en houdt zijn hoorders voor dat hij minder moet worden tot meerdere eer van Zijn Meester. Hij imponeert niet, maar blijkt kwetsbaar te zijn tot aan de marteldood in de gevangenis door Herodes.

Hoe krijgt dat koninkrijk vorm? Jezus laat van Zich horen en vertelt gelijkenissen over dat koninkrijk. De Heiland doet wonderen en richt op die wijze tekenen op die kenmerkend zijn. Van lieverlee wordt het beeld van Zijn koninkrijk scherper. Het blijkt voor Joden een ergernis en voor Grieken een dwaasheid te zijn. Zo was het toen en zo blijkt het de eeuwen door te zijn.

Mijn koninkrijk is niet van deze wereld. Een paar kenmerken van dit ‘kwetsbare’ koninkrijk der hemelen. 

Vergeving, het hart van dit koninkrijk, is wat anders dan ‘sorry’ zeggen. Dingen tussen God en mens en tussen mensen onderling oplossen door een offer, door verzoening, door vereffening, door de genade van Christus is van een andere orde. ‘Sorry’ lost niets op. Vergeving maakt heel en herstelt de relatie met God en mensen onderling. De wereld weet in principe niet wat vergeven is, want zij heeft er geen grond voor. Vergeven kun je alleen met Jezus.

Zwakte, een kenmerk van dit koninkrijk, heeft de overwinning in zich. Het koninkrijk van Jezus wordt vergeleken met een rijsje, een scheut, een wortel uit dorre aarde. Paulus zegt, dat hij, als hij zwakheid ervaart juist machtig is. Zacharia spreekt over ‘niet door kracht, niet door geweld, maar door Mijn Geest zal het geschieden’. Mensen kunnen indrukwekkende (stand)beelden oprichten van het meest duurzame edelmetaal, maar ‘een steen zonder handen’ los gemaakt, vermorzelt alle koninkrijken. Een wolkje als de hand van een man is een geweldige belofte. Als een schaap doet Hij Zijn mond niet open. Zo wordt het Pasen. Hij overwint en niemand anders. Hij overwint alle machten, die sterke Held. De weg is die van ‘het tarwegraan’, dat sterft in de aarde om vrucht voort te brengen. 

Liefde die de Koning van dit koninkrijk openbaart, is totale overgave. Dienen is beter dan gediend te worden. Het is zaliger te geven dan te ontvangen. Deze liefde wordt ten volle bekendgemaakt aan het kruis met de woorden ‘het is volbracht’. In de wereld van de grote getallen, saldo’s, carrièremakers en lust naar macht wil menigeen zich laten gelden. Kinderen van het koninkrijk kennen het geheim van de liefde die geeft en offert tot de laatste penning, de laatste druppel en de laatste adem. Liefde is sterven met de Koning. 

Verbinding is een opvallend veel gebruikt woord in deze tijd. Hoe komt verbinding tot stand in een tijd van individualisme? Verbinding, verband, verbond was en is kenmerkend voor het koninkrijk dat Jezus nabij brengt. Hij verbindt sinds de eerste belofte aan Adam en Eva. Zolang het Evangelie klinkt, zoekt de Vader verbinding. Adam waar ben je? Hij ziet, zoekt en vindt mensen. De Koning van dit koninkrijk verbindt Zich met allerlei soorten van mensen. Zo lief heeft Hij de wereld. Tollenaren, zondaren, zieken, bezetenen en vijanden raakt Hij aan en met hen schept Hij een band. Zo worden dagelijks mensen aan Zijn gemeente toegevoegd. Zonder geloof ben je ellendig eenzaam. Hij verbindt Zich met mensen en verbindt mensen met elkaar. Hij denkt aan Zijn verbond, generatie op generatie. 

Geestelijk. Het koninkrijk is ook geestelijk, van de Heilige Geest. Het is tegengesteld aan het vlees. ‘Vlees’ staat voor alles ‘zonder God’, in strijd met het gebod, aards en werelds. De Heilige Geest schept nieuwe dingen. Zijn vrucht is liefde, zachtmoedigheid, barmhartigheid, geloof, gehoorzaamheid, enz. Dat maakt alles anders. De Geest doet delen in de genade, geeft hoop, doet zingen en maakt blij. Die Geest is altijd bij de kinderen van het koninkrijk, in rampen en bij bruut geweld, tijdens vervolging en bij het naderen van de dood. De Heilige Geest maakt dat alles anders is.  

Kwetsbaar is typisch voor dit koninkrijk. Jezus is begaan met Zijn gemeente. Hij, Die Zich kwetsbaar opstelde kent allen die kwetsen en gekwetst worden. Hij kent hen die gepest worden. Hij doorgrondt allen die getraumatiseerd zijn. Hij vergeet hen niet die oog in oog staan met hun beulen. Zelfs de daders kent Hij in hun kwetsbaarheid. Zijn koninkrijk gaat elke werkelijkheid ver te boven. Soms zie je in vervolging, tijdens ziekte en in lijden iets oplichten van dit kwetsbare maar niettemin heerlijke koninkrijk. Nochtans is er hoop, toekomst en vrede. 

Gemeente-zijn en christen-zijn worden er in deze tijd niet gemakkelijker op. Zo is het ook voorzegd. Ons domicilie is boven. Hij regeert vanaf Zijn troon hemel, afgrond, zee en aarde. Allen die niet geloven zullen beven. Zij hebben niet het laatste woord. Jezus is de Alpha en de Omega. Hem is gegeven alle macht in hemel en op aarde. Het is het Evangelie van de kwetsbare Heiland voor kwetsbare zondaren. Dat verkondigen wij.

Ds. F. van Roest

*) dit is één van de zes artikelen door predikant-synodeleden geschreven met het oog op de bezinning over de prediking in de Generale Synode van 23 april 2015.