Gepubliceerd: 01 september 2014

Met het jaarthema ‘Meer dan genoeg’ (en de ondertitel: geloven in afhankelijkheid) willen we samen leren en ontdekken dat God genoeg geeft om (van) te leven. Geloven in afhankelijkheid wil zeggen dat je iedere dag naar God luistert, dat je ontvangt wat Hij geeft en dat je erop vertrouwt dat er voor morgen ook genoeg zal zijn.*

Centraal Bijbelgedeelte: Exodus 16:1-36

Als centraal Bijbelgedeelte voor het startweekend hebben we gekozen voor Exodus 16:1-36. In dit gedeelte ontdekt het volk Israël op welke manier God genoeg geeft om van te leven. Het volk Israël is van de vleespotten van Egypte terecht gekomen in de honger en droogte van de woestijn. Dat levert gemopper op. Maar juist in de woestijnperiode laat God zien dat Hij (meer dan) genoeg geeft om van te leven. Het ‘enige’ wat het volk Israël hoeft te doen, is luisteren naar wat God zegt en dagelijks het portie voedsel dat God geeft, op te rapen. En erop vertrouwen dat er voor morgen weer genoeg zal zijn om van te leven. En dat veertig jaar lang! 

Jaarthema ‘Meer dan genoeg - geloven in afhankelijkheid’

Afhankelijkheid in onze cultuur
Geloven in afhankelijkheid klinkt in de christelijke wereld op zich niet vreemd, maar in de cultuur van vandaag heeft het niet direct een positieve betekenis. Onafhankelijkheid wordt doorgaans meer gewaardeerd dan afhankelijkheid. Kinderen leren al vroeg dat het maken van zelfstandige keuzes belangrijk is. Jongeren leren vooral om hun eigen zaakjes te regelen en te organiseren. Het is belangrijk dat je opkomt voor jezelf en je eigen problemen oplost. Afhankelijkheid roept eerder de gedachte op dat je zelf iets niet bent, niet hebt of niet kunt. Teveel afhankelijkheid zit je eigen ontplooiing in de weg. 

Afhankelijkheid in het geloof
In deze cultuur - waarin afhankelijkheid niet directe positieve gedachten oproept - belijden we als christenen onze afhankelijkheid van God. We ervaren onze drang naar onafhankelijkheid als zonde. In Christus worden we opnieuw verbonden met God. Afhankelijkheid wil zeggen dat je vanuit deze verbondenheid met God leeft, dat Hij je kracht is en geeft . Deze afhankelijkheid maakt niet passief, zo van: als je met God leeft , hoef je geen keuzes meer te maken, komt alles vanzelf goed. Het is eerder een actieve afhankelijkheid waarbij je steeds besluit om je leven in Gods hand te leggen en je door Hem in alles te laten leiden. Momenten waarop het leven anders loopt dan gehoopt of verwacht, zijn vaak belangrijke levenslessen om tot een diepere afhankelijkheid van, tot meer overgave aan God te komen. Afhankelijkheid maakt je dus zeker niet minder zelfstandig of krachtig. Je zou het beter zo kunnen zeggen: hoe meer we leven in afhankelijkheid van God, des te onafhankelijker zijn we van de omstandigheden in het leven. 

De praktijk
Maar nu de praktijk, een eerlijke blik naar binnen. We belijden dat we afhankelijk zijn van God en zeggen dat we van Zijn genade leven. Maar ondertussen vinden we het ook bar moeilijk om onszelf aan die genade over te geven. We regelen onze zaakjes liever zelf, dan weten we tenminste waar we aan toe zijn. Zijn we eigenlijk wel afhankelijk van God als bron van leven? Leven in afhankelijkheid roept dus weerstand bij ons op. Het lijkt gemakkelijker en veiliger om je leven zelf te organiseren en naar je eigen hand te zetten. Ook als christen kun je als regelaar en controlefreak leven. Tegelijk is zo’n leven afmattend. Want hoe meer grip je op het leven wilt hebben, hoe eerder de controle je ontglipt. Vroeg of laat kom je tot de ontdekking dat niet alles maakbaar is, dat je niet kunt vertrouwen op je eigen kracht, dat je het zelf niet altijd beter weet. Een ander aspect is dat we vaak niet gericht zijn op de overvloed die God geeft in alle situaties van het leven. We kijken eerder naar wat we niet hebben of naar wat God niet geeft. Een blijvende ontevredenheid knaagt aan ons leven. We praten makkelijker over onze tekorten, de bezuiniging en de crisis, dan over de rijkdom die bij God te vinden is. Paulus zegt in Filippenzen 4:19: ‘Maar mijn God zal u, overeenkomstig Zijn rijkdom, voorzien van alles wat u nodig hebt, in heerlijkheid, door Christus Jezus’.
Geloven we dat als het erop aankomt?

Lessen uit Exodus 16

We hebben dus genoeg te leren als het om afhankelijkheid gaat. De lessen die we uit Exodus 16 trekken:

• Leven in afhankelijkheid = wachten op God. Hij geeft op Zijn tijd en Zijn manier wat we nodig hebben. Hij geeft niet alles in één keer, maar stap voor stap. Als je kunt wachten op God, komt er ook rust in je bestaan.

• Leven in afhankelijkheid = luisteren naar God. Door naar Hem te gehoorzamen, krijg je elke dag genoeg om van te leven. Het is dus belangrijk om in Zijn nabijheid te leven en te doen wat Hij je zegt.

• Leven in afhankelijkheid = vertrouwen op God. We mogen en kunnen erop vertrouwen dat Hij morgen (op het juiste moment) ook genoeg geeft om van te leven. We leggen geen eigen voorraadjes aan voor geval van nood (hamsteren), maar geloven dat God werkelijk voor ons zorgt.

Ds. F. van Roest

*) Overgenomen van de website van de HGJB